– Δεν μου αρέσει αυτό.
– Μα γιατί δεν σου αρέσει; Είσαι λάθος. Δεν έχεις δίκιο. Μα, γιατί το είπες αυτό; Τα βλέπεις όπως τα θέλεις. Δεν ξέρεις για αυτό το λες. Τι θα πει δεν σου αρέσει; δεν γίνεται!
Πρόσφατα, υπήρξε μια έκφραση αρνητικής άποψης για κάτι απλό: έναν χώρο. Για τα δικά του δεδομένα, τις δικές του απαιτήσεις και βιώματα, δεν του άρεσε. Και αντί να υπάρξει μια συζήτηση του πως θα ήθελε να ήταν αλλιώς, ή απλώς να κατανοήσουν ότι έχει κάθε δικαίωμα να έχει αρνητική άποψη, βρέθηκε να αντιμετωπίζει επιθετικότητα.
Σε μια κοινωνία, που έχουμε θεσπίσει την ελευθερία της έκφρασης και του λόγου, δυσκολευόμαστε πολύ να διαχειριστούμε μια διαφορετική άποψη. Μας θυμώνει. Μας εξοργίζει. Μας κάνει να θέλουμε να μαλώσουμε. Τι μας δυσκολεύει τόσο να ακούσουμε μια διαφορετική άποψη ή ακόμη και μια κριτική;
Κάθε φορά που κάποιος εκφράζει μια άλλη άποψη από την δική μας, ή του συνόλου, πέφτουμε επάνω με πάθος να του αλλάξουμε γνώμη, να τον πείσουμε ότι κάνει λάθος, να τον απορρίψουμε. Μοιάζει η ικανότητα μας να ακούσουμε κάτι διαφορετικό, να προσπαθήσουμε να το κατανοήσουμε, να το επεξεργαστούμε και τέλος να το φιλτράρουμε μέσα από τα δικά μας βιώματα και απόψεις, να μην υπάρχει. Ή καλύτερα, να μην έχει καλλιεργηθεί.
Αυτή ακριβώς η νεοελληνική ασταθής συμπεριφορά, μας έχει κάνει να κάνουμε επαναστάσεις του καναπέ και του πληκτρολογίου. Και οδηγεί σε μια αποσιώπηση δεκάδων εγκλημάτων. Πόσες φορές πήγαμε να μιλήσουμε για κάτι και η απάντηση ήταν “μην το πεις, θα βρεις τον μπελά σου”. Ενώ πολλές φορές το να μιλήσουμε ανοιχτά και ειλικρινά μας έφερε σε θέση θύτη αντιμετωπίζοντας επιθέσεις και απειλές. Κρυφτήκαμε, σιωπήσαμε, σταματήσαμε να μας ενδιαφέρει.
Και σιγά σιγά, σταματήσαμε να έχουμε την δική μας άποψη, την δική μας φωνή.
Πριν ξεκινήσουμε να αποδεχόμαστε την διαφορετική άποψη και την κριτική ως αφορμή για προβληματισμό, χρειάζεται να απομυθοποιήσουμε εμάς. Μεγαλώσαμε σε μια κοινωνία που “το δικό μου το παιδί είναι το καλύτερο, το πιο τέλειο” και δεν μπορούμε να διακρίνουμε και να αγαπήσουμε τις ατέλειες μας, τα λάθη μας, τον εαυτό μας.
Ίσως τελικά, όλο αυτό είναι η αντίδρασή μας σε ένα φίλτρο τελειότητας που έχουμε βάλει στον καθρέφτη μας όταν κοιτάμε εμάς, και τον μεγεθυντικό φακό όταν κοιτάμε τους άλλους.
«η ωριμότητα μας θα κριθεί από το πόσο ικανοί είμαστε να συμφωνούμε ότι διαφωνούμε, και να συνεχίσουμε παρόλα αυτά να αγαπάμε ο ένας τον άλλον, να ενδιαφερόμαστε ο ένας για τον άλλον, να φροντίζουμε ο ένας τον άλλον, και αναζητούμε το καλύτερο στον άλλον»
Desmont Tutu